Θέμα: Επείγοντα μέτρα για την καταβολή ΦΠΑ, τις οφειλές του Δημοσίου και τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης.
Με επιστολή της προς τον Υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, η ΓΣΕΒΕΕ τόνισε την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων σε σχέση με την καταβολή του ΦΠΑ, την εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις και τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης, καταθέτοντας σειρά προτάσεων.
Αναλυτικά η επιστολή:
“Η καθυστέρηση καταβολής του Φ.Π.Α από τις επιχειρήσεις προς το Δημόσιο είναι ένα σοβαρό θέμα που πρέπει να αντιμετωπισθεί, ΟΧΙ όμως με “λεονταρισμούς” περί ποινικοποίησης και φυλακίσεων, αλλά με σωστή Ανάγνωση της Πραγματικότητας και σωστές παρεμβάσεις που θα ανατρέπουν τις αντιξοότητες και τις στρεβλώσεις και που μόνον τότε θα δικαιολογούν και περαιτέρω αυστηροποίηση των σχετικών Διατάξεων.
Στο πλαίσιο αυτό θα θέλαμε να σας υποβάλουμε προτάσεις που θα διευκολύνουν στην σημερινή συγκυρία την απόδοση του Φ.Π.Α. Πρέπει όμως να υπογραμμισθεί ότι οι συνεχείς αυξήσεις του Φ.Π.Α ανατρέπουν τις όποιες προσπάθειες, αλλά και τις προβλέψεις του Υπουργείου σας για αύξηση εσόδων.
Σημειωτέον ότι, ειδικά από τις μικρότερες επιχειρήσεις, όχι μόνο οι αυξήσεις στον Φ.Π.Α δεν έχουν περάσει στον καταναλωτή (δεν πληρώνονται ουσιαστικά από τον καταναλωτή), αλλά επιβαρύνουν στην ουσία την φορολόγηση των επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την πρωτοφανή πτώση των τζίρων με γεωμετρική πρόοδο την τελευταία κυρίως διετία, αλλά και την αδυναμία – άρνηση των Τραπεζών να διευκολύνουν στην ρευστότητα των επιχειρήσεων, δημιουργούν πρωτόγνωρες συνθήκες για την βιωσιμότητα μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων αλλά και των θέσεων εργασίας.
Προτάσεις
Α) Τμηματική καταβολή ΦΠΑ
Η άρση της δυνατότητας τμηματικής καταβολής του ΦΠΑ στην πράξη έχει οδηγήσει στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ολοένα και περισσότεροι επιχειρηματίες εξαιτίας ακριβώς του γεγονότος ότι δεν μπορούν να εξοφλήσουν το ΦΠΑ σε δόσεις, εξαναγκάζονται στη σημερινή δυσχερή περίοδο να μην υποβάλλουν καν περιοδικές δηλώσεις, προκειμένου να καλύψουν άλλες υποχρεώσεις της επιχείρησής τους, αναγκαίες για την ομαλή τους λειτουργία. Η κατάσταση αυτή δεν οδηγεί μόνο πολλές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν προβλήματα νομιμότητας, αλλά επίσης στερεί σημαντικό μέρος των προβλεπόμενων κρατικών εσόδων, χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος συλλογής τους.
Κρίνεται, επομένως, απαραίτητη η άμεση επαναφορά της δυνατότητας τμηματικής καταβολής του ΦΠΑ. Το μέτρο αυτό θα ενισχύσει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, παρέχοντας τη δυνατότητα καλύτερου προγραμματισμού εξόφλησης των υποχρεώσεών τους. Ανάλογα μέτρα προτείνονται εξάλλου και από διεθνείς οργανισμούς (π.χ. μελέτη Παγκόσμιας Τράπεζας, 2007)
Β) Καταβολή ΦΠΑ εντός μηνός από την έκδοση τιμολογίου
Ένα δεύτερο ζήτημα σχετικά με το ΦΠΑ έχει να κάνει με τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων αλλά και δημοσίων οργανισμών επί πιστώσει (τιμολόγια). Στις περιπτώσεις αυτές, ο πωλητής του προϊόντος ή ο πάροχος της υπηρεσίας είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει το ΦΠΑ που αντιστοιχεί στη συναλλαγή εντός μηνός ή διμήνου στις ΔΟΥ ανάλογα με το είδος της επιχείρησης, παρά το γεγονός ότι θα λάβει το οφειλόμενο ποσό σε μεταγενέστερο χρόνο (μεταχρονολογημένη επιταγή). Για να συμβεί, επομένως, αυτό η επιχείρηση θα πρέπει έχει επαρκή ρευστότητα, κάτι που φυσικά δεν συμβαίνει σήμερα για τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, με δεδομένη και τη διακοπή της χρηματοδότησης – διευκόλυνσης από το τραπεζικό σύστημα. Καλείται δηλαδή, η επιχείρηση εκδότης του τιμολογίου να καταβάλλει ΦΠΑ εντός μηνός, το οποίο θα εισπράξει μετά από πολλούς μήνες έως και χρόνια όταν πρόκειται για συναλλαγές με το Δημόσιο. Σημειωτέον, επίσης, ότι η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην καθυστέρηση πληρωμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ενδεδειγμένη λύση θα ήταν η υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ κατά το χρόνο της πληρωμής και όχι της φυσικής συναλλαγής. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει μια ριζική – αν και αναγκαία – μεταρρύθμιση, όπου η τήρηση βιβλίων θα γίνεται σε ταμειακή βάση (μελέτη Παγκόσμιας Τράπεζας, 2007). Ως μέτρο άμεσης εφαρμογής, η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση συναλλαγής με πίστωση, ο αγοραστής θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει τουλάχιστον το ποσό του ΦΠΑ στον πωλητή εντός ενός μηνός από την έκδοση του τιμολογίου. Το ίδιο φυσικά θα πρέπει να ισχύει και στις συναλλαγές των επιχειρήσεων με το Δημόσιο.
Σύμφωνα δε και με έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ τίθεται και ένα θέμα για τον περιορισμό της μεταχρονολόγησης των επιταγών σταδιακά και σε βάθος 4ετίας.
Γ) Οφειλές Δημοσίου προς επιχειρήσεις
Είναι γνωστό το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, με αρνητικές συνέπειες για το σύνολο των επιχειρήσεων. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και υγιείς επιχειρήσεις επηρεάζονται και απειλούνται από την γενικότερη έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, ενώ εκλείπουν οποιαδήποτε σημάδια ανάκαμψης. Το εν λόγω πρόβλημα απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Σε πρώτη φάση προτείνεται ο άμεσος συμψηφισμός ΦΠΑ, οφειλών προς ΔΟΥ με επιστροφές. Επίσης, προτείνεται ένα είδος εκχώρησης απαιτήσεων χωρίς αναγωγή (factoring without recourse) για απαιτήσεις των επιχειρήσεων από το Δημόσιο. Πλήθος επιχειρήσεων έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο καθώς το Δημόσιο αργεί να τις εξοφλήσει. Μέσω του εν λόγω χρηματοπιστωτικού προϊόντος οι απαιτήσεις των επιχειρήσεων από το Δημόσιο θα μπορούν να εκχωρούνται στο πιστωτικό ίδρυμα χωρίς αναγωγή, το οποίο αναλαμβάνει να εξοφλήσει την απαίτηση της επιχείρησης. Με αυτό τον τρόπο η επιχείρηση εξοφλείται και η απαίτησή της μεταβιβάζεται στο πιστωτικό ίδρυμα. Η εξόφληση της απαίτησης μπορεί να γίνει σε ποσοστό 100%, καθώς ο κίνδυνος για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος αφού ο αντισυμβαλλόμενος της επιχείρησης είναι το Δημόσιο. Λαμβανομένου υπόψη ότι σε περίπτωση μη έγκυρης εξόφλησης το Δημόσιο βαρύνεται με επιτόκιο υπερημερίας, το πιστωτικό ίδρυμα αποζημιώνεται για το κόστος του χρήματος από το εν λόγω επιτόκιο.
Δ) Ενοίκια επαγγελματικής στέγης
Ένα άλλο βασικό θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσει το Υπουργείο σας σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας είναι τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης, στην κατεύθυνση της επαναδιαπραγμάτευσης και του παγώματος των εξώσεων, όχι μόνο μεταξύ ιδιωτών αλλά και Δημοσίου. Προτείνουμε άμεσα να δημιουργηθεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων με τη συμμετοχή της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ, έτσι ώστε ως το τέλος του μήνα Ιανουαρίου να υπάρξουν προτάσεις και νομοθετικές παρεμβάσεις”.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΝΙΚΟΣ ΣΚΟΡΙΝΗΣ
Με επιστολή της προς τον Υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, η ΓΣΕΒΕΕ τόνισε την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων σε σχέση με την καταβολή του ΦΠΑ, την εξόφληση των υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις και τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης, καταθέτοντας σειρά προτάσεων.
Αναλυτικά η επιστολή:
“Η καθυστέρηση καταβολής του Φ.Π.Α από τις επιχειρήσεις προς το Δημόσιο είναι ένα σοβαρό θέμα που πρέπει να αντιμετωπισθεί, ΟΧΙ όμως με “λεονταρισμούς” περί ποινικοποίησης και φυλακίσεων, αλλά με σωστή Ανάγνωση της Πραγματικότητας και σωστές παρεμβάσεις που θα ανατρέπουν τις αντιξοότητες και τις στρεβλώσεις και που μόνον τότε θα δικαιολογούν και περαιτέρω αυστηροποίηση των σχετικών Διατάξεων.
Στο πλαίσιο αυτό θα θέλαμε να σας υποβάλουμε προτάσεις που θα διευκολύνουν στην σημερινή συγκυρία την απόδοση του Φ.Π.Α. Πρέπει όμως να υπογραμμισθεί ότι οι συνεχείς αυξήσεις του Φ.Π.Α ανατρέπουν τις όποιες προσπάθειες, αλλά και τις προβλέψεις του Υπουργείου σας για αύξηση εσόδων.
Σημειωτέον ότι, ειδικά από τις μικρότερες επιχειρήσεις, όχι μόνο οι αυξήσεις στον Φ.Π.Α δεν έχουν περάσει στον καταναλωτή (δεν πληρώνονται ουσιαστικά από τον καταναλωτή), αλλά επιβαρύνουν στην ουσία την φορολόγηση των επιχειρήσεων. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την πρωτοφανή πτώση των τζίρων με γεωμετρική πρόοδο την τελευταία κυρίως διετία, αλλά και την αδυναμία – άρνηση των Τραπεζών να διευκολύνουν στην ρευστότητα των επιχειρήσεων, δημιουργούν πρωτόγνωρες συνθήκες για την βιωσιμότητα μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων αλλά και των θέσεων εργασίας.
Προτάσεις
Α) Τμηματική καταβολή ΦΠΑ
Η άρση της δυνατότητας τμηματικής καταβολής του ΦΠΑ στην πράξη έχει οδηγήσει στα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ολοένα και περισσότεροι επιχειρηματίες εξαιτίας ακριβώς του γεγονότος ότι δεν μπορούν να εξοφλήσουν το ΦΠΑ σε δόσεις, εξαναγκάζονται στη σημερινή δυσχερή περίοδο να μην υποβάλλουν καν περιοδικές δηλώσεις, προκειμένου να καλύψουν άλλες υποχρεώσεις της επιχείρησής τους, αναγκαίες για την ομαλή τους λειτουργία. Η κατάσταση αυτή δεν οδηγεί μόνο πολλές επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν προβλήματα νομιμότητας, αλλά επίσης στερεί σημαντικό μέρος των προβλεπόμενων κρατικών εσόδων, χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος συλλογής τους.
Κρίνεται, επομένως, απαραίτητη η άμεση επαναφορά της δυνατότητας τμηματικής καταβολής του ΦΠΑ. Το μέτρο αυτό θα ενισχύσει τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, παρέχοντας τη δυνατότητα καλύτερου προγραμματισμού εξόφλησης των υποχρεώσεών τους. Ανάλογα μέτρα προτείνονται εξάλλου και από διεθνείς οργανισμούς (π.χ. μελέτη Παγκόσμιας Τράπεζας, 2007)
Β) Καταβολή ΦΠΑ εντός μηνός από την έκδοση τιμολογίου
Ένα δεύτερο ζήτημα σχετικά με το ΦΠΑ έχει να κάνει με τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων αλλά και δημοσίων οργανισμών επί πιστώσει (τιμολόγια). Στις περιπτώσεις αυτές, ο πωλητής του προϊόντος ή ο πάροχος της υπηρεσίας είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει το ΦΠΑ που αντιστοιχεί στη συναλλαγή εντός μηνός ή διμήνου στις ΔΟΥ ανάλογα με το είδος της επιχείρησης, παρά το γεγονός ότι θα λάβει το οφειλόμενο ποσό σε μεταγενέστερο χρόνο (μεταχρονολογημένη επιταγή). Για να συμβεί, επομένως, αυτό η επιχείρηση θα πρέπει έχει επαρκή ρευστότητα, κάτι που φυσικά δεν συμβαίνει σήμερα για τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, με δεδομένη και τη διακοπή της χρηματοδότησης – διευκόλυνσης από το τραπεζικό σύστημα. Καλείται δηλαδή, η επιχείρηση εκδότης του τιμολογίου να καταβάλλει ΦΠΑ εντός μηνός, το οποίο θα εισπράξει μετά από πολλούς μήνες έως και χρόνια όταν πρόκειται για συναλλαγές με το Δημόσιο. Σημειωτέον, επίσης, ότι η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην καθυστέρηση πληρωμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ενδεδειγμένη λύση θα ήταν η υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ κατά το χρόνο της πληρωμής και όχι της φυσικής συναλλαγής. Αυτό, βέβαια, προϋποθέτει μια ριζική – αν και αναγκαία – μεταρρύθμιση, όπου η τήρηση βιβλίων θα γίνεται σε ταμειακή βάση (μελέτη Παγκόσμιας Τράπεζας, 2007). Ως μέτρο άμεσης εφαρμογής, η ΓΣΕΒΕΕ προτείνει την προώθηση νομοθετικής ρύθμισης σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση συναλλαγής με πίστωση, ο αγοραστής θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει τουλάχιστον το ποσό του ΦΠΑ στον πωλητή εντός ενός μηνός από την έκδοση του τιμολογίου. Το ίδιο φυσικά θα πρέπει να ισχύει και στις συναλλαγές των επιχειρήσεων με το Δημόσιο.
Σύμφωνα δε και με έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ τίθεται και ένα θέμα για τον περιορισμό της μεταχρονολόγησης των επιταγών σταδιακά και σε βάθος 4ετίας.
Γ) Οφειλές Δημοσίου προς επιχειρήσεις
Είναι γνωστό το πρόβλημα της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, με αρνητικές συνέπειες για το σύνολο των επιχειρήσεων. Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ακόμα και υγιείς επιχειρήσεις επηρεάζονται και απειλούνται από την γενικότερη έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, ενώ εκλείπουν οποιαδήποτε σημάδια ανάκαμψης. Το εν λόγω πρόβλημα απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.
Σε πρώτη φάση προτείνεται ο άμεσος συμψηφισμός ΦΠΑ, οφειλών προς ΔΟΥ με επιστροφές. Επίσης, προτείνεται ένα είδος εκχώρησης απαιτήσεων χωρίς αναγωγή (factoring without recourse) για απαιτήσεις των επιχειρήσεων από το Δημόσιο. Πλήθος επιχειρήσεων έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο καθώς το Δημόσιο αργεί να τις εξοφλήσει. Μέσω του εν λόγω χρηματοπιστωτικού προϊόντος οι απαιτήσεις των επιχειρήσεων από το Δημόσιο θα μπορούν να εκχωρούνται στο πιστωτικό ίδρυμα χωρίς αναγωγή, το οποίο αναλαμβάνει να εξοφλήσει την απαίτηση της επιχείρησης. Με αυτό τον τρόπο η επιχείρηση εξοφλείται και η απαίτησή της μεταβιβάζεται στο πιστωτικό ίδρυμα. Η εξόφληση της απαίτησης μπορεί να γίνει σε ποσοστό 100%, καθώς ο κίνδυνος για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος αφού ο αντισυμβαλλόμενος της επιχείρησης είναι το Δημόσιο. Λαμβανομένου υπόψη ότι σε περίπτωση μη έγκυρης εξόφλησης το Δημόσιο βαρύνεται με επιτόκιο υπερημερίας, το πιστωτικό ίδρυμα αποζημιώνεται για το κόστος του χρήματος από το εν λόγω επιτόκιο.
Δ) Ενοίκια επαγγελματικής στέγης
Ένα άλλο βασικό θέμα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσει το Υπουργείο σας σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας είναι τα ενοίκια επαγγελματικής στέγης, στην κατεύθυνση της επαναδιαπραγμάτευσης και του παγώματος των εξώσεων, όχι μόνο μεταξύ ιδιωτών αλλά και Δημοσίου. Προτείνουμε άμεσα να δημιουργηθεί επιτροπή εμπειρογνωμόνων με τη συμμετοχή της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ, έτσι ώστε ως το τέλος του μήνα Ιανουαρίου να υπάρξουν προτάσεις και νομοθετικές παρεμβάσεις”.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΝΙΚΟΣ ΣΚΟΡΙΝΗΣ
